Talentverhaal Wichard Oosterman

Hoe ben je in het onderwijs terechtgekomen?

Tijdens mijn vierde jaar op de HTS wist ik: ‘Ik wil ooit in het onderwijs werken.’ Toch koos ik er bewust voor om eerst werkervaring op te doen in het bedrijfsleven. Zo kon ik meer levenservaring opbouwen en beter begrijpen waarvoor ik leerlingen zou opleiden. Die geplande tien jaar werden uiteindelijk twaalf. Op mijn 32e dacht ik: ‘Als ik nu niet overstap, gebeurt het nooit meer.’
In eerste instantie overwoog ik het basisonderwijs, maar daar kon ik alleen als stagiair beginnen. Tijdens een schoolkamp kwam ik in gesprek met een directeur van een middelbare school, en dat leidde tot mijn eerste baan in het voortgezet onderwijs. Aanvankelijk dacht ik aan economie of management en organisatie, maar de behoefte aan technische docenten was groter. Voor mij maakt het vak niet uit – het draait om het lesgeven.

Hoe zag je loopbaan eruit voordat je in het onderwijs ging werken?

Ik heb 12 jaar lang gewerkt bij een pompenleverancier, hoofdzakelijk voor de riolering en het op peil houden van rivieren. Daar had ik een goede werkgever die mij telkens nieuwe kansen gaf. Van werkvoorbereider naar projecteider naar operationeel manager om uiteindelijk meer de procesverbetering in te gaan waar één van mijn taken was om de vestigingen binnen Europa wat meer op één lijn te krijgen.

Welke keuzes hebben geleid tot waar je nu bent?

Of het bewuste keuzes zijn geweest, betwijfel ik. Het leven wordt vooral per dag geleefd en kansen die op mijn pad komen, pak ik graag aan. Zolang het werk plezier geeft en nieuwe uitdagingen biedt, voel ik mij op mijn plek. Een carrièreladder beklimmen is nooit mijn doel geweest. In het bedrijfsleven werkte ik twaalf jaar bij één werkgever, en in het onderwijs begon ik op twee vestigingen. Nog altijd werk ik, zeventien jaar later, op dezelfde locatie waar ik destijds startte.

Wat was een belangrijk keerpunt in je carrière?

Op papier is er niets veranderd: nog steeds docent, en dat bevalt uitstekend. Het liefst gewoon lessen draaien en tussendoor allerlei taken oppakken. Vaak worden gaten opgemerkt en gevraagd of ongevraagd ingevuld. Natuurlijk zijn er bewuste keuzes gemaakt, zoals minder werken om tijd vrij te maken voor vrijwilligerswerk bij de landelijke vakvereniging voor onderwijzers in de natuurwetenschappen. Daarnaast is er ruimte om gastlessen te geven op basisscholen en kinderdagverblijven. Onlangs zijn nieuwe kerndoelen opgeleverd, wat zeker weer nieuwe uitdagingen biedt, vooral in het basisonderwijs. De doelen moeten veel concreter en uitgebreider worden gehaald.

Wat zie je als je grootste talent(en)?

Om mij heen hoor ik vooral mensen positief praten over mijn enthousiasme, energie en inzet. Ik denk dat aanpakken, flexibiliteit en out of the box denken mijn grootste talenten zijn. Die helpen mij om allerlei andere zaken goed op te pakken in en rond school, workshops en evenementen te organiseren en basisschoolleerlingen en hun juf of meester te enthousiasmeren voor de techniek. Ik werd door mijn vorige directeur ook wel de luis in de pels genoemd, maar wel eentje die wel altijd één of meerdere oplossingen komt. Kom maar op met een uitdaging, ik denk graag mee.

Heb je een voorbeeld van een moment waarop je talent echt het verschil maakte?

Natuurlijk zijn er allerlei momenten waarop ik denk en hoop dat ik een positieve bijdrage heb geleverd. Daarbij wil ik benadrukken dat het vaak in teamverband is gebeurd. Hierbij denk ik aan de taak die ik als intern coördinator had bij de grootschalige renovatie van de school. Wij hebben hierbij in totaal maar twee uur uitval gehad tijdens de renovatie en verhuizing van de noodbouw naar het gerenoveerde gedeelte. Ik denk ook aan de aanpak van de corona-maatregelen tijdens de eerste golf. Binnen twee dagen was het online onderwijs geregeld en liep de school weer door. Maar ook denk ik aan de PR-activiteiten op school waar naast de goed lopende open dagen ook nieuwe activiteiten als “BM by Night” een groot succes zijn onder bezoekers en onder personeel. Binnen de vakvereniging hoop ik ook een onderscheid te kunnen maken met het out of the box denken, mijn flexibiliteit en het snel kunnen nemen van beslissingen. Zeker op festivals wordt deze inzet zeer gewaardeerd. Zo heb ik meerdere malen een zieke workshopleider vervangen. Niet alleen een uitdaging op vakinhoudelijk gebied, maar zeker ook op bijvoorbeeld het gebied van het regelen van materiaal en spullen.

Wat drijft je elke dag om dit werk te doen?

Ik geniet vooral in de omgang met de leerlingen. Nog steeds geldt voor mij het motto: Ik houd van het lesgeven, toevallig geef ik natuurkunde en scheikunde. Natuurlijk zijn dat schitterende vakken omdat je heerlijk theorie en praktijk kunt combineren. Maar ik vind het net zo leuk om een klas over te nemen die ik nog nooit heb gehad.

Wat zou je willen meegeven aan nieuwe collega's in het onderwijs?

In het bedrijfsleven heb ik geleerd: "verkopen is gunnen". In het onderwijs is het “lesgeven is gunnen”. Zorg dat je een band hebt met de leerlingen, dan volgt de rest vanzelf wel. Leerlingen hebben zoveel mogelijkheden om de stof te snappen zoals Youtube-filmpjes en AI, wees er niet van overtuigd dat jij het wel even gaat uitleggen aan ze. Laat het boek eens wat vaker los en investeer in goede gesprekken. Die verdienen zich altijd terug. In mijn assessment bij het afstuderen schreef ik het volgende, waar ik nog steeds volledig achter sta: 'Ik vergelijk mijzelf graag met de gastheer in een restaurant. Als gastheer probeer je de ruimte zo in te richten dat iedereen zich daar goed voelt. Ook zorg je voor een gevarieerd menu en moet het eten uiteraard goed zijn. Je zoekt er een lekkere wijn bij en op die manier zorg je dat de gasten voldaan en met een goed gevoel je restaurant verlaten. Iedereen is welkom zolang ze zich aan de huisregels van het restaurant houden. Ook kunnen ze kiezen wat ze willen van de menukaart die jij zorgvuldig hebt vastgesteld.'

Hoe zie je jezelf en het onderwijs over vijf à tien jaar?

Geen idee, zover denk ik nooit vooruit. Natuurlijk denk ik na aan de gevolgen van AI, de nieuwe kerndoelen en de rol die ik daarin zou kunnen spelen en dat soort dingen. Ik denk er ook aan om nog een derde of vierde bevoegdheid (wiskunde, economie) erbij te gaan halen. Maar hoe het werkelijk gaat lopen, geen enkel idee.