LeerlingTop 2025 over mentaal welzijn en zelfvertrouwen

Het Excelsior Stadion was op 31 oktober het toneel van de LeerlingTop 2025. Een kleine honderd leerlingen van alle CVO-scholengroepen namen deel aan een interessant programma, dat onder andere bestond uit interactieve workshops en dialoogtafels. De leerlingen hebben belangrijke zaken besproken en mooie ideeën aangedragen.

Mentaal welzijn, omgaan met stress, jezelf zijn en zelfvertrouwen stonden centraal op de LeerlingTop 2025. De door de leerlingenraden gekozen onderwerpen bleken een schot in de roos: leerlingen hadden er veel over te vertellen. De onderwerpen kwamen naar voren uit een peiling en gesprekken met leerlingen uit de leerlingenraden van de CVO-scholen. Net als in voorgaande jaren is de Top georganiseerd en uitgevoerd door CVO en de Rotterdamse stichting LOKAAL (centrum voor democratie). Alle leerlingen volgden een workshop en namen deel aan een zogenoemde dialoogtafel. Tussendoor was er tijd voor een heerlijke lunch.

Dialoogtafels

Aan vijf dialoogtafels gingen leerlingen van verschillende scholen met elkaar in gesprek. De begeleiding was in handen van CVO-collega’s, die hiervoor bij de Academie een training socratische gespreksvoering hadden gevolgd. Gespreksleider Mark legt uit: 'Bij een socratische dialoog leg je niet je eigen mening op tafel, maar stel je continu verdiepende vragen. Dat werkt heel mooi.' Joop Groenedijk en Peter Koppelaar hadden speciaal voor deze LeerlingTop een workshop ontworpen. Peter gaf de workshop 'Trots zijn op jezelf' en Joop gaf 'Zorg goed voor jezelf'. De leerlingen kregen naast theoretische achtergronden over de onderwerpen ook de gelegenheid om samen met de trainer te kijken naar hun eigen situatie en hoe ze deze positief kunnen beïnvloeden.
De uitkomsten van alle dialoogtafels werden samengevat op posters, die de leerlingen tijdens de plenaire afsluiting toelichtten. Namens CVO waren daarbij ook Ton Bestebreur (lid raad van bestuur) en Martijn Nolen (directeur bestuur & beleid) aanwezig.

Sociale media

Tijdens de plenaire afsluiting kwam duidelijk naar voren dat veel leerlingen gevoelens van faalangst kennen en zich regelmatig onzeker voelen. Leerling Daan vatte het mooi samen: 'Hoe onzekerder je je over jezelf voelt, hoe minder je in jezelf gaat geloven. Als je je goed voelt, ga je beter presteren.' In dit verband werd ook gewezen op de giftige rol die sociale media kunnen spelen. Op de sociale media worden, ook anoniem, heftige dingen over leerlingen gezegd, en zonder consequenties.

Vertrouwenspersoon

Leerlingen benadrukten het belang van mensen binnen de school bij wie je in vertrouwen je verhaal kwijt kunt. Vaak is dat de mentor, maar het kan bijvoorbeeld ook een docent of een schoolmaatschappelijk werker zijn. Zoals leerlingen zeiden: de mentor helpt je om je veilig te voelen op school en om meer vertrouwen te krijgen in jezelf. Leerlingen reageerden enthousiast op het idee van vaste mentoren in het eerste én tweede leerjaar, wat zorgt voor continuïteit en een vertrouwensband. In de bovenbouw kunnen leerlingen op sommige scholen zelfs zélf hun mentor kiezen, wat als een waardevolle vorm van autonomie werd ervaren.

Op sommige CVO-scholen zijn er ook junior-mentoren. Dat is een leerling uit de bovenbouw die een leerling uit de onderbouw onder zijn of haar hoede neemt en onder meer advies geeft over het plannen en maken van je huiswerk. Op het fenomeen junior-mentor werd door veel aanwezigen heel positief gereageerd. Misschien zou dat zelfs wel iets kunnen zijn voor álle CVO-scholen.

Stilteplek

Een ontspanningsruimte of stilteplek kan ook een waardevolle rol spelen in het verminderen van stress. Sommige scholen hebben al zo’n plek, waar leerlingen zich even kunnen terugtrekken als ze bijvoorbeeld te veel prikkels krijgen, boos of geïrriteerd zijn. Het is een plek waar ze kunnen ontspannen en bijkomen. Ton Bestebreur reageerde heel positief: 'Ik beloof dat ik met alle directieleden ga praten over wat leerlingen, en misschien ook wel collega’s, nodig hebben om af en toe even tot rust te komen. Want laten we gewoon eerlijk tegen elkaar zeggen: wat zijn de dagen soms druk! Hoe fijn is het als elke school samen met de leerlingen ideeën op een rij gaat zetten om gedurende de dag een beetje rust te krijgen in je hoofd.'

Toetsen

Zoals te verwachten was, gaven leerlingen aan dat ook toetsen voor veel stress zorgen. Ze snappen dat toetsen erbij bij horen, maar de organisatie ervan kan echt beter. Denk aan een betere planning van toetsen buiten de toetsweken. Leerlingen gaven als voorbeeld een normale schoolweek met acht toetsen. Als reactie hierop vertelde docent en MR-lid Fatos Yigit van Melanchthon Berkroden.

'Onze leerlingenraad is succesvol in gesprek gegaan met de directie over het toetsbeleid. Samen hebben we afspraken kunnen maken over het aantal toetsen per periode.'

Ook het tijdig opgeven van toetsen zou helpen, evenals het geven van een toelichting op de toetsstof. De laatste les voor een toets gebruiken om vragen te beantwoorden of bepaalde dingen nog eens extra uit te leggen, is ook zinvol.

Het feit dat je schoolwerk gewoon heel veel tijd kost, is ook een stressfactor. Veel leerlingen vinden het lastig om een balans te vinden tussen schoolwerk en er zijn voor je familie. Zoals één leerling het zei: 'Aan de ene kant wil je je familie trots maken, maar om goede cijfers te halen kun je niet altijd tijd besteden aan je familie en meedoen met gezellige dingen. Het is lastig om daar een keuze in te maken.' Er wordt voorgesteld dat de school daarover duidelijker communiceert met ouders. Eén van de ideeën: tijdens een voorlichtingsavond aan ouders uitleggen wat de school van leerlingen verwacht.

Opdracht voor CVO

Bij de afsluiting van het mooie programma spraken Ton Bestebreur en Martijn Nolen nogmaals hun waardering uit voor de inbreng van alle leerlingen. 'Het vraagt lef om ook ongelooflijk persoonlijke en kwetsbare verhalen te delen. Respect daarvoor!', aldus Ton. Martijn vult aan: “Op basis van alles wat we vandaag van jullie gehoord hebben gaan, wij een opdracht formuleren voor wat wij de komende één à twee jaar te doen hebben.”

Meepraten op verenigingsniveau

Veel CVO-scholen hebben een leerlingenraad, maar er is ook een leerlingenraad op verenigingsniveau. Hierin kunnen leerlingen meepraten en meedenken over onderwerpen die voor hen van belang zijn. De deelnemers aan de LeerlingTop werden van harte uitgenodigd om zich hiervoor aan te melden, maar ook andere leerlingen kunnen zich aanmelden! Dat kan door een e-mailbericht te sturen aan bestuur@cvo.nl.