Interview met de raad van toezicht

Wil je je kort voorstellen?

Frank Koen: ‘Ik ben 66 jaar oud, getrouwd en mijn vrouw en ik hebben twee kinderen en vier kleindochters. Ik begon mijn werkzame leven als leraar aardrijkskunde en biologie op een van de Melanchthonscholen. Daarna werkte ik als manager bij de NS en vervolgens werd ik wethouder ruimtelijke ordening en volkshuisvesting in Maassluis. Vanaf 2004 was ik burgemeester, eerst in Zederik, nu gemeente Vijfheerenlanden, en in 2010 in Capelle aan den IJssel – zodoende leerde ik het Comenius College goed kennen. Daarna ben ik nog waarnemend burgemeester geweest in Katwijk en Wassenaar. In 2016, toen ik net gestopt was in Capelle, werd ik lid van de raad van toezicht van CVO, en na het vertrek van Liesbeth Spies voorzitter. Ik ben ook voorzitter van de raad van toezicht van Timon jeugdzorg, een grote jeugdzorgorganisatie in Nederland.’

Wanneer werd de raad van toezicht ingesteld en met welk doel?

‘Sinds augustus 2006 heeft CVO een fulltime raad van bestuur en een parttime raad van toezicht. De raad van toezicht heeft drie wettelijke rollen: werkgever van de raad van bestuur, toezichthouder op onderwijskwaliteit en bedrijfsvoering, en inhoudelijk gesprekspartner zijn van de raad van bestuur voor het beleid en de strategieontwikkeling. De leden zijn mensen met kennis van zaken op het terrein van onderwijs, onderwijskwaliteit en onderwijsontwikkeling, en ook bestuur, bedrijfsvoering en financiën. Er zijn zes leden en ik ben de voorzitter. Drie leden vormen de onderwijscommissie en drie andere de auditcommissie die de financiën checkt. Daarnaast is er een remuneratiecommissie, die bestaat uit de vicevoorzitter en ik. Wij tweeën voeren de werkgeversgesprekken met de bestuurders. We praten met de raad van bestuur over onderwijskwaliteit en dergelijke, de gevolgde strategie en de concurrentiepositie naast de begroting en jaarrekening en periodieke rapportages. De vijf pijlers uit de CVO-visie komen ook ter sprake. Zitten we nog op koers? Doen we wat we hebben afgesproken? Deels is dat te meten en deels komt dat aan bod in “het goede gesprek”. We zijn geen raad van toezicht die alleen vinkjes zet.’

Wat is de rol van de verenigingsleden?

‘In 1898 is CVO opgericht als vereniging. Dat was toen heel gebruikelijk: het bijzonder onderwijs bestond uit verenigingen opgericht door ouders. Veel verenigingen zijn omgezet naar een stichting, maar bij CVO is dat niet gebeurd. Daarom kunnen we “125 jaar vereniging CVO” vieren. Tegelijkertijd heeft CVO maar tussen de honderd en tweehonderd leden. Niet alle ouders werden meteen gestimuleerd om lid te worden, anders hadden we er vele duizenden gehad. We houden in juni altijd een ledenvergadering. Dan leggen we verantwoording af aan de leden. Formeel benoemt de ledenvergadering nog steeds de leden van de raad van toezicht.’

Toezicht houden door het goede gesprek

Welke mijlpalen heeft de raad van toezicht meegemaakt?

‘CVO heeft de slag gemaakt van een samenstel van min of meer zelfstandige scholen naar een vereniging van scholen. De algemeen directeuren van de CVO-scholen hadden een grote zelfstandige positie, en de scholen deden heel veel zelf: ICT en onderhoud van het gebouw. De raad van bestuur had echter weinig bestuurskracht. Daardoor functioneerde CVO niet optimaal. In 2014-2015 is een grote verandering gebracht door de raad van bestuur meer grip te geven op de scholen. De algemeen directeuren houden veel te zeggen, maar niet meer alles, en zijn meer als team van directeuren gaan functioneren. Door de grotere sturing kan de raad van toezicht beter de vinger aan de pols houden. Dit was een ingewikkeld en soms pijnlijk proces, waar voormalig bestuurder Henk Post een grote stap in heeft gezet. Nu is er een tweede fase aangebroken, waarvoor Marc Mittelmeijer en Ton Bestebreur zijn gekomen. Zij zorgen voor uitwerking, verfijning en verinnerlijking. We zijn in een stabiliserende fase beland.’

In hoeverre is de raad van toezicht medebepalend voor CVO’s maatschappelijke opdracht?

‘Meebepalen is een te groot woord. Als toezichthouders spreken we wel met scholen over hoe ze zich verbinden met hun omgeving. Daar zien we veel voorbeelden van: een Daltonschool, een Agoraschool ... Tegelijkertijd bekijken we ook samen met de andere grote onderwijsorganisaties LMC-VO en BOOR of het onderwijsaanbod goed is. Naast borging van onze eigen identiteit zijn we ook samen met hen en anderen verantwoordelijk voor goed aanbod van onderwijs. Dat moet het hoogste belang blijven en vergt wijsheid en subtiliteit. Een mooi voorbeeld is het hele plan op Zuid waar het voortgezet onderwijs is herverkaveld. Daardoor gaat CVO een lyceum op Stadionpark bouwen, LMC een vmbo en BOOR verhuist een school naar de Kop van Zuid. Zo kijk je ook een beetje: je gunt elkaar wat en kijkt waar sterke kanten zitten.’

Wat zijn de uitdagingen voor het toezicht?

‘De lijn van de laatste jaren vasthouden, zowel in Rotterdam en de regio als landelijk. Als een van de grootste vijf schoolbesturen binnen het voortgezet onderwijs willen we verder wat meer aan de landelijke knoppen komen qua onderwijs en onderwijsontwikkeling. CVO is met een ambitieuze bestuursagenda bezig, dat wordt erkend en gewaardeerd door de Onderwijsinspectie en tijdens collegiale visitaties. Soms betekent dat dat we het tempo een beetje moeten aanpassen zodat iedereen er voldoende in mee kan. De permanente discussie gaat over onze identiteit. Want we zijn niet meer de gereformeerde hbs uit 1901, maar wat betekent christelijk onderwijs in het grootstedelijk gebied? Wat zijn je inspiratiebronnen, wat is je mensbeeld en wat is je visie op goed onderwijs? Tegelijkertijd: wat is de kwaliteit van onderwijs die we kunnen en willen bieden? En hoe doen we het met het personeelsbeleid? Daar zit ook een zakelijke kant aan: onze positie goed in stand houden. Ondanks de doorlopende vraag hoe de christelijke identiteit van CVO in een veranderende stad en regio vorm kan krijgen, is het mooi dat er nog steeds een bloeiende vereniging voor christelijk voortgezet onderwijs in de Rotterdamse regio is. En dat in zo lange tijd vele duizenden jongeren goed onderwijs hebben gehad van geïnspireerde en gemotiveerde docenten.’

Hoe kijk je aan tegen de jubileumviering?

‘Ik vind het mooi dat we het moment aangrijpen om weer eens trots op onszelf te zijn. Na een pittige transitieperiode, met intern gemor en pijn, zien we de trots terugkomen. De viering is een kans om aan onze omgeving te laten zien dat we een mooie geschiedenis met ons meedragen en een springlevende organisatie zijn die niet van gisteren is, maar van vandaag en morgen!’

Wie zijn de toezichthouders?

Frank Koen - voorzitter, Ardin Mourik - vicevoorzitter, en de leden Henk Gerla, Paul Hillman, Gyzlene ElAziza Kramer-Zeroual, Renate Westerlaken-Loos en Regina Broeze-Mateovics.